|
|
|
|
|
Предыдущая тема :: Следующая тема |
|
|
|
libelle
|
Администратор
|
Зарегистрирован: 08.11.2006 |
Сообщения: 3808 |
Откуда: Москва |
|
Добавлено: Чт Июл 26, 2007 12:17 pm Заголовок сообщения: Этимология турецких слов |
|
Этимология, это отрасль языкознания, исследующая происхождение слов, их первоначальную структуру и семантические связи.
Нашла несколько интересных статей по этимологии некоторых турецких слов. Спешу поделиться. Тексты на турецком, но большинство форумчанок легко справятся. |
|
|
|
|
|
|
Вернуться к началу |
|
|
|
|
|
|
libelle
|
Администратор
|
Зарегистрирован: 08.11.2006 |
Сообщения: 3808 |
Откуда: Москва |
|
Добавлено: Чт Июл 26, 2007 12:18 pm Заголовок сообщения: |
|
Türkçe’de Renk Adlarının Etimolojisi
Pembe: Farsça’daki “penbe”den dilimize geçmiştir. “Penbe” Farsça’da pamuk, pamuk çiçeklerinin başlangıçta açık kızıla çalan ak-kızıl karışımı rengini ifade etmektedir. Diğer bir anlamı da, bebeklere süt damzırma aracıdır.
Mavi: Arapça’daki “mai”den gelmektedir. “ma”, su demektir. “mai” ise; su gibi olan, suya benzeyen, suyla ilgili, su renginde gibi anlamlara gelmektedir. Türkçeleştirilirken değişikliğe uğramıştır. “Mavi”; Farsça’da ‘âbi’(âb: su), Almanca’da blau, İspanyolca’da ‘azul’, Fransızca’da ‘bleu’, Latince’de ‘caerulus’(gökle ilgili), İtalyanca ‘azzura’ demektir.
Sarı: Eski Türkçe’deki “sarığ”(sarı boya)dan gelmektedir. “Sarı”; Moğolca ‘sıra’, Sanskrit ‘hari’, Zend dilinde ‘zairi’, Pehlevce ‘zarin’, Sümerce’de ‘ara, aru’, Latince’de ‘aurum’, Almanca’da ‘gelb’, Fransızca’da ‘jaune’, Arapça’da ‘esfer’, Farsça’da ‘zerd’ anlamlarına gelmektedir.
Yeşil: Eski Türkçe’dek “yaş”(diri, ışık, yaprak açıp yemiş veren, diriliğini sürdüren ağaç, kurunun-ölünün karşıtı) kökünden gelmektedir. “Yaşıl”, anlam genişlemesiyle, bitki, ağaç gibi yeşil olan bütün nesneleri için kullanılmaya başlanmıştır. Zamanla; “yaşil” ve “yeşil” biçimlerine dönüşmüştür.
Beyaz: Arapça’daki “beyâz”(süt), sözcüğünden dilimize geçmiştir. Süt renginde olması nedeniyle, aklık bildiren niteliğe de beyaz denilmiştir. Halk ağzından süt beyaz, bembeyaz deyimleri bulunmaktadır.
Siyah: Eski Türkçe’deki “siyâ”(kara)dan gelmektedir.
Turuncu: “turunç”(ağaç kavunu)tan gelmektedir.
Kırmızı: Arapça’daki “kırmıs” sözcüğünden dilimize geçmiştir. ‘kırmız’ olarak kullanılırken, zamanla ‘kırmızı’ biçimine dönüşmüştür. Eski Türkçe’de; ‘kızıl’, ‘bayın’ kırmızı-al anlamlarında kullanılmaktaydı. Kızlırmak(kırmızı akan ırmak), kızılağaç, kızılak sözcükleri, ‘kızıl’ın sıkça kullanıldığının kanıtıdır.
Mor: Kırmızı ve mavinin karışımından elde edilen renk. Farsça’daki “mûr”( demir pası) sözcüğünden dilimize geçmiştir.
Eflatun: Arapça’da ‘p’ sesi olmadığından dolayı “platon” yerine kullanılan ‘felâtun/eflâtun’(açık mor) sözcüğünden dilimize geçmiştir. Ancak, Arapça’dan bu kelime yerine ‘açık mor’u ifade etmek için, Farsça’daki ‘erguvânî’ sözcüğü kullanılmaktadır.
Gri: Fransızca’daki “gris”den dilimize geçmiş bir sözcüktür. Açık kül renginde, kül görünümdeki nesneleri ifade etmek için kullanılır.
Lacivert: Farsça’daki “lâciverd”(koyu renkli yüzük taşı) sözcüğünden dilimize geçmiştir. Sankskrit’te ‘lajavarta’ anlamına gelmektedir. |
|
|
|
|
|
|
Вернуться к началу |
|
|
|
|
|
|
libelle
|
Администратор
|
Зарегистрирован: 08.11.2006 |
Сообщения: 3808 |
Откуда: Москва |
|
Добавлено: Чт Июл 26, 2007 12:20 pm Заголовок сообщения: |
|
Ay Adlarının Etimolojisi
Ocak: "Ocak" (ateş yakılan yer, ev yuva) sözcüğüyle doğrudan bağlantısı olsa gerek. Yani "ocakların yakıldığı veya günlerin dışarıda çalışarak - avlanarak değil, ocaklarda (evlerde) geçirildiği soğuk ay" anlamına geldiği tahmin edilmektedir.
Şubat: Süryanice'de, yeni takvimin ikinci ayına verilen isim “Şabat / Şobat”tan gelir. Türkçe 'ye de bu şekilde geçmiştir.
Mart: Latince'de "Mars" (savaş tanrısı) isminden gelir. (Özellikle batı toplumları, çok tanrılı din döneminde ay ve günlere tanrıların veya kimi imparatorların vb. ismini vermişlerdir. Tek tanrılı din döneminde birçok dilde bu isimler büyük çoğunlukla değiştirilmiş ama kimi diller-de bir bölümü yine kalmıştır) Birçok dilde bu ayın adı benzer isimler alır: Maerz (Almanca), Mars (Fransızca), Maris (Arapça), Marzo (İspanyolca), Marzo (İtalyanca), March (İngilizce) vb.
Nisan: Süryanice'den ay ismi: “Nisanna”. Aslında bu isim; Süryani, Sümer, Akad ve İbrani dillerinde ortaktır: "Nisannus, Nasanus, Nasanna, Nusanus, Nusanna" gibi şekilleri vardır.
Mayıs: Latince bir ay adı olan “Maius”. “En büyük” anlamındaki "maior"dan geliyor. Büyük olasılıkla bir tanrının adıydı. Bu ay da birçok dilde benzer isimlerle anılıyor: Mai (Almanca), Mai (Fransızca), Mayo (İspanyolca), Maggio (İtalyanca), May (İngilizce) vb.
Haziran: Süryanice'de "Hazıran" sözcüğü "sıcak" anlamına geliyor. Aynı dilde bu aya "sıcak-ların başladığı ay" anlamıyla "Hazaran / Hazuran" ismi verilmiştir.
Temmuz: Sümer ve İbrani dillerinde "bey, efendi" anlamındaki "dummuzi" (Sümerce) ve "tammuz" (İbranice) sözcüklerinden geliyor, ancak bu ismi alış nedeni belli değil.
Ağustos: Latince Roma imparatorunun adı Augustus’tan gelmektedir. Bir söylentiye göre, Augustus'un doğduğu aya bu isim verilmiştir. Augustus'un adı da (augus) “kutsal" sözcüğün-den gelmektedir.
Eylül: Süryanice'de "aylul" (üzüm), yani "üzüm ayı" demektir. Mezopotamya dillerinde hep ortak isim olarak bu kullanılır (Şubat, nisan ve haziran'da olduğu gibi).
Ekim: Türkçe "ekme" eyleminden gelir. “Tarlaların sürülüp ekildiği ay” anlamındadır.
Kasım: Bu isim "titreme, titreşme" anlamlarını taşıyan (Eski Türkçe) "kas, kasma, kasnama" sözcükleriyle ilgilidir. Yani "rüzgarların başlayıp, ağaçları, yaprakları titrettiği ay" anlamında-dır. Yine Türkçe olan "kasırga"'da da bu anlamın çok güçlü olarak bulunması bu fikri oldukça desteklemektedir.
Aralık: Türkçe'deki "aralık" sözünden gelmektedir ancak taşıdığı anlam tam açık değildir. 10 aylık takvimden 12 aylık takvime geçişte araya konan bir ay olarak mı bu ismi almış olması muhtemeldir. |
|
|
|
|
|
|
Вернуться к началу |
|
|
|
|
|
|
libelle
|
Администратор
|
Зарегистрирован: 08.11.2006 |
Сообщения: 3808 |
Откуда: Москва |
|
Добавлено: Чт Июл 26, 2007 12:28 pm Заголовок сообщения: |
|
Gün Adlarının Etimolojisi
PAZAR: Farsça "bâzâr" kelimesinden. Bâzâr; alışveriş yeri, yiyecek satış yeri. Bu addan anlam değişmesiyle, haftanın günlerinden birinin adı olmuş.
PAZARTESİ: Farsça "bâzâr" ile Türkçe "ertesi" kelimelerinin birleşmesiyle
oluşmuş.
SALI: İbranice'den pazartesi ile çarşamba günleri arasındaki gün.
ÇARŞAMBA: Farsça'dan, çehar-şenbe (dördüncü gün).
PERŞEMBE: Farsça'dan "penc-şenbih" (beşinci-gün) anlamında.Kelime bozularak alınmış.
CUMA: Arapça'dan haftanın altıncı günü. Arapça'dan cem'den, cum'a (toplantı,toplanmadan cuma.)
CUMARTESİ: Arapça cum'a ile Türkçe ertesi'nden cuma-ertesi. |
|
|
|
|
|
|
Вернуться к началу |
|
|
|
|
|
|
libelle
|
Администратор
|
Зарегистрирован: 08.11.2006 |
Сообщения: 3808 |
Откуда: Москва |
|
Добавлено: Чт Июл 26, 2007 1:47 pm Заголовок сообщения: |
|
lahmacun: Bu sözcüğün "macun"la ilgisi dolaylıdır. Arapça'da "acin" yoğrulmuş (macun o kökten gelir), "lahm" ise "et" demektir. Lahm-i acin: yoğrulmuş et...
anahtar: Bu sözcüğün kökü, yunanca "anihto" (açmak) eylemidir. "Anihtiri" ise "açmaya yarayan" anlamındadır; yani "anahtar"... |
|
|
|
|
|
|
Вернуться к началу |
|
|
|
|
|
|
Emine
|
Частый гость
|
Зарегистрирован: 14.05.2007 |
Сообщения: 15 |
Откуда: moskova |
|
Добавлено: Чт Июл 26, 2007 4:37 pm Заголовок сообщения: |
|
а нам, смертным, что делать очинь интересна жи |
|
|
|
|
|
|
Вернуться к началу |
|
|
|
|
|
|
libelle
|
Администратор
|
Зарегистрирован: 08.11.2006 |
Сообщения: 3808 |
Откуда: Москва |
|
Добавлено: Пт Июл 27, 2007 12:04 am Заголовок сообщения: |
|
Emine писал(а): | а нам, смертным, что делать очинь интересна жи |
Вам не надо комплексовать, а надо прочитать статьи и самим все перевести. Уверяю, это не сложно |
|
|
|
|
|
|
Вернуться к началу |
|
|
|
|
|
|
kedi
|
Завсегдатай
|
Зарегистрирован: 23.11.2006 |
Сообщения: 218 |
Откуда: Аланья |
|
Добавлено: Ср Сен 19, 2007 12:45 pm Заголовок сообщения: |
|
На днях с мужем смотрели одну передачу, там говорилось об одной турецкой языковой группе караимов. Они живут на территории нескольких стран, в том числе есть и в России в Крыму. Они пытаются сохранить свои национальные традиции и язык. Когда одна женщина давала интервью, то вместо arkadaşlar сказала что-то типа karındeşler.
Я обратила внимание, что звучит, как наш карандаш А муж мне объяснил, что оказывается слова "arkadaş", "kardeş" произошли от "karındaş", то есть вышедшие из одного karın (живота). А впоследствии часть слова исчезла, а видать караимы используют еще устаревшее слово. |
|
|
|
|
|
|
Вернуться к началу |
|
|
|
|
|
|
zolot_aya
|
редактор новостей
|
Зарегистрирован: 06.12.2006 |
Сообщения: 1697 |
Откуда: Moskova |
|
Добавлено: Ср Сен 19, 2007 2:38 pm Заголовок сообщения: |
|
Я не этимолог, но мне кажется, что аркадаш - от "арка", т.е. "спина". _________________ Slm,
Zolot_aya |
|
|
|
|
|
|
Вернуться к началу |
|
|
|
|
|
|
Olya
|
Завсегдатай
|
Зарегистрирован: 01.08.2007 |
Сообщения: 107 |
|
|
Добавлено: Ср Сен 19, 2007 4:47 pm Заголовок сообщения: |
|
zolot_aya писал(а): | Я не этимолог, но мне кажется, что аркадаш - от "арка", т.е. "спина". |
Этимологический словарь тоже так считает
arkadaş / [<Tü] / yoldaş, dost, ayakdaş, hempa / < Tü arka " arka
———————
• 19. yy'a dek egemen olan Tü ayakdaş (a.a.) sözcüğünün yerini almıştır. Buna karşılık karş. arka vermek, arkalaş kılmak (yardım etmek – xiv Kıp). |
|
|
|
|
|
|
Вернуться к началу |
|
|
|
|
|
|
kedi
|
Завсегдатай
|
Зарегистрирован: 23.11.2006 |
Сообщения: 218 |
Откуда: Аланья |
|
Добавлено: Сб Сен 22, 2007 11:23 am Заголовок сообщения: |
|
Возможно и так, но я сама слышала, как тетка-караимка сказала "karındaşlar", а в титрах перевели как "arkadaşlar" |
|
|
|
|
|
|
Вернуться к началу |
|
|
|
|
|
|
libelle
|
Администратор
|
Зарегистрирован: 08.11.2006 |
Сообщения: 3808 |
Откуда: Москва |
|
Добавлено: Сб Янв 05, 2008 4:11 pm Заголовок сообщения: |
|
vapur: İngilizce "vapour" (buhar) sözcüğünden geliyor. Önceleri buharlı gemilere verilen ingilizce isimden...
bilezik sözcüğü "bilek" ve "yüzük" sözcüklerinin birleşiminden gelmektedir.
çeyrek sözcüğü aslen Farsça bir sözcüktür. Aslen Farsça "çahar"(dört) ve "yek"(bir) sözcüklerinin birleşiminden oluşmuştur.Sözcüğün anlamı da zaten dörtte bir demektir. |
|
|
|
|
|
|
Вернуться к началу |
|
|
|
|
|
|
Ксения
|
Эксперт
|
Зарегистрирован: 19.02.2007 |
Сообщения: 1647 |
Откуда: Eski$ehir-Moskva |
|
Добавлено: Ср Июн 11, 2008 10:59 am Заголовок сообщения: |
|
Народ, меня терзают смутные сомнения помогите...
все знают, что такое HAMAM - банька =),
теперь все будут знать, что BÖCEK - насекомое
но почему же hamam böceği - таракан? _________________
|
|
|
|
|
|
|
Вернуться к началу |
|
|
|
|
|
|
sultanhanim
|
Эксперт
|
Зарегистрирован: 26.03.2008 |
Сообщения: 573 |
Откуда: Belarus |
|
Добавлено: Ср Июн 11, 2008 12:49 pm Заголовок сообщения: |
|
Ксения писал(а): | Народ, меня терзают смутные сомнения помогите...
все знают, что такое HAMAM - банька =),
теперь все будут знать, что BÖCEK - насекомое
но почему же hamam böceği - таракан? |
вероятно потому, что в турецких банях водятся тараканы |
|
|
|
|
|
|
Вернуться к началу |
|
|
|
|
|
|
Ксения
|
Эксперт
|
Зарегистрирован: 19.02.2007 |
Сообщения: 1647 |
Откуда: Eski$ehir-Moskva |
|
Добавлено: Ср Июн 11, 2008 4:55 pm Заголовок сообщения: |
|
как же они там... ножкам горячо наверное =)
нет, нуправда что ли... у Фархата всё никак не спрошу.. забываю. Надо надо... ещё идеи?! _________________
|
|
|
|
|
|
|
Вернуться к началу |
|
|
|
|
|
|
Setare
|
Странник
|
Зарегистрирован: 06.11.2008 |
Сообщения: 3 |
|
|
Добавлено: Чт Ноя 06, 2008 5:46 pm Заголовок сообщения: |
|
Добрый вам вечер!
Подскажите, пожалуйста, существует ли этимология фамилии Gardabbou в турецком языке? |
|
|
|
|
|
|
Вернуться к началу |
|
|
|
|
|
|
Setare
|
Странник
|
Зарегистрирован: 06.11.2008 |
Сообщения: 3 |
|
|
Добавлено: Пн Ноя 17, 2008 1:43 pm Заголовок сообщения: |
|
Дорогие девушки, помогите, пожалуйста .
Хочу сделать небольшой подарок...
Может быть, есть что-то типа gardba, gardoub..? |
|
|
|
|
|
|
Вернуться к началу |
|
|
|
|
|
|
libelle
|
Администратор
|
Зарегистрирован: 08.11.2006 |
Сообщения: 3808 |
Откуда: Москва |
|
Добавлено: Пн Ноя 17, 2008 3:20 pm Заголовок сообщения: |
|
Setare писал(а): | Дорогие девушки, помогите, пожалуйста .
Хочу сделать небольшой подарок...
Может быть, есть что-то типа gardba, gardoub..? |
Это не турецкая фамилия 100%. Скорее всего арабская (тунис, египет) |
|
|
|
|
|
|
Вернуться к началу |
|
|
|
|
|
|
Setare
|
Странник
|
Зарегистрирован: 06.11.2008 |
Сообщения: 3 |
|
|
Добавлено: Вт Ноя 18, 2008 8:51 pm Заголовок сообщения: |
|
|
|
|
|
Вернуться к началу |
|
|
|
|
|
|
Ira-iva
|
Завсегдатай
|
Зарегистрирован: 02.04.2008 |
Сообщения: 321 |
Откуда: Moskova"dan |
|
Добавлено: Ср Ноя 19, 2008 10:35 pm Заголовок сообщения: |
|
Ксюша. таракан, имхо, так назван т.к. эти насекомые, живущие в любых условиях, даже в районах Крайнего Севера, все же любят тепленькие местечки(а что еще теплее бани?) и без воды быстро погибают - вот и название |
|
|
|
|
|
|
Вернуться к началу |
|
|
|
|
|
|
|
|
На страницу 1, 2 След. Часовой пояс: GMT + 3 |
|
|
|
|
Вы не можете начинать темы Вы не можете отвечать на сообщения Вы не можете редактировать свои сообщения Вы не можете удалять свои сообщения Вы не можете голосовать в опросах
|
|
|
|